Ɛbidat Ṛṛma

Hann !!! Amgrad ad ixcn ur gis iffuɣ umya !
Llant ukan sul gis tguriwin tuṛḍilin zzɣ kra n tutlayt yaḍnin d/nɣ ur ittyara s tclḥiyt, tḍfurt nit sul twwuri iggutn. Ɣrat aslgn n Wikipidya taclḥiyt bac ad trmsm uggar.
Mad igan afssay? iqqan d ad igiddi, ttyukksnt zgis tguriwin turḍilin, d ad ttyusbadlnt s tguriwin timaziɣin


dffir n wad nssnti g tkccumt nnɣ, iqqand ad nsskti mas nsti asntl n tkccumt nnɣ taf ad nrar xf usqsi isul iga amurkis, igan: mamk as uwsn irzzutn g igr n wayda ad tsmutty taẓuṛi n ɛbidat ṛṛma sg tikli tamiwant ar tikli n tirra? d mayd gan tikliwin ddɣ? d matta wakud illan jarasnt? d mas ttyassn ka iga tt tikli ? d id is mmzdaynt nɣd mzaraynt ? ḥma ad nakz isqsitn ad, iqqand ad nsskti s tikli tamiwant n umzruy n tmdyazt taɛṛabt, d win tutlayt taɛṛabt g tasut tiss snat g umuddu n urqqas n ṛbbi. imkinna nssn mas ur tgi twuri ddɣ n usmun n iwaliwn d tmdyazin tawuri iwhn, mqqar d is digs amun kigan n imusnawn d imẓlayn n tutlayt d tussna d tdlsa, ikkan wahli n tikkal g ummutty sg tikli tamiwant ɣr tikli n tirra. qad aɣ isqsa ka, s mayd yiwin ka s ka, mayd yiwin tmdyazt nɣd tutlayt taɛṛabt s tẓuṛi n ɛbidat ṛṛma ? ad as nini, mas da nsksiw ar nsrus asqsi xf wayda n ɛbidat ṛṛma, id taẓuṛi tamiwant, nɣd id tamdyazt ? s dɣi, ur ta nzmir ad nrar xf isqsitn a wanitin, taf ad nisin anaw nns. d is ikcm g tẓuṛi n "tlalayt". g izlan n ɛbidat ṛṛma kra n igḍamn imdyazn dar tlla yuwt n tsqqult g tirut n tmdyazt, d ar nttafa amm wanaw ddɣ g izlan n lɛiṭa d uɛyuɛ, d ccayḍami, d lxṛibgi ? nɣd iga aṛbaɛi, g llan kkuẓ n igḍman, g maṛṛa tisqqulin nns, d anaw ddɣ yudfn g wanaw n uzajal, idrus mag t nttafa g izlan n ɛbidat ṛṛma, d awd ad dag illa g izlan igdudann, da ittili s uynna mi ttinin asqqul amqṣṣeṣ, ur ittddun g yan usqqul, mac da yiss ittmuttuy unaẓuṛ sg tlalayt ɣr tayḍ ? nɣd awd is iga "aɛṛubi" immzgaln d "ṛṛbaɛi", umi qqarn g tmdyazt tazjlit n tẓuṛi n lmlḥun s "rrdma", igan agmḍ amggaru g uɛṛubi ? nɣd is ikcm g tẓuṛi n "lbṛiwlat" igan amagut n bṛul, bṛula, bṛyula, d wahli n igmḍan izjliyn, ur yuwiḍn aswir n tmdyazt tazjlit, d wanaw ddɣ n uzajal amɣribi, ur ittyassn wnna t isrsn. d irwas anawn n tmdyazt g tlalayt nns d igmdan nns, d ikcm altu g uẓawan andalusi ? g uswir ad, llan wahli n isqsitn d isrusn ixfawn nnsn mni imẓlayn n igr a, sg digs : 1- mayd iga uẓuṛ n tẓuṛi n ɛbidat ṛṛma ? 2- milmi ayd tlla ? 3- matta wansa g d tffɣ tikklt tamzwrut ? 4- matta istal imzwura xf sawln imsnfluln nns ? 5- is tmmutty tmdyazt tazaykut sg tikli tamiwant s tikli n tirra ? d mantur ? 6- id isntal d umamk xf tsawal kigan aya ayd isuln awd dɣi ? 7- id yat n tutlayt d yan umamk as ttirirn g idɣarn g tlla ? 8- is tga tmdyazt n ɛbidat ṛṛma yat ɣur waɛṛabn d imaziɣn ? ur iwhin ad nrar xf isqsitn ddɣ, macan, zmrn ad c awsn ad namẓ taɣarast n urzzu g iḍṛiṣn isuln g twngimin d tmktitin n widda ɣur tẓil tẓuṛi, ḥma ad yili uzmmem nns, tffɣ g tikli tamiwant, g iẓḍaṛ ad ackn kigan n iḍṛiṣn nna usin mddn ikswatn g ixfawn nnsn, mddn ittxitirn wasa g tudrt nns, d mg ur da ttettun yaɣtn ka, nɣ awd mmutn. manaya, xf ad yili urzzu d uzmmem, ixsn ad iwc i imrzutn aynna xf rad swurin, rzun ɣifs, taf ad afn ifssayn d tmrarut nxf isqsitn. tidt, arzzu g wayda ddɣ yumẓ abrid nns, s tzmmar ittugan, ḥma ad ffɣn kra n iḍṛiṣn imdyazn n ɛbidat ṛṛma, sg digsn kra n uḍṛiṣ ittuzmmamn, ittyassn ɣur mddn, amm zund tamdyazt n "ccjɛan", nna ttirirn kigan trubba n ɛbidat ṛṛma, igan ijj n tmdyazt tanzbayt xf fṛanṣa, ar tzggur s : ɛla lqayd ttaḥdna wɛla bladna jahdna tta lfrdi ckk ddwwaṛ ttxlɛat xyyan wkffaṛ rjal llah qmṭu lsmaɛla ttfarqu dar lfrdi wlqnabl cḥal mn niran kadya jat lqwwa mɛa ṣṣbaḥ ṣbḥt naḍya mḥzzma duk nnṣaṛa haṛbin mxibha muta lxaynin jat lbrqiyya mn jjbl tta mn lɛyalat ttaḥdu nuḍu ḍṛbu hiyyju mn hwwa nfsu barda a mmimti lmmima lli bɣa jjna ydna d tmdyazt : "lac jiti ? …hyya ɛudu!", nna izmmem umrzu ɛbdṛṛḥman lmlḥuni , idda d digs : lac jiti ? …hyya ɛudu! lac jiti ? …hyya ɛudu! lac jiti ? … wbqa mulak! lalla mulati ma ttlfft u xllitu! lalla mulati ma ɛttrt u ṭyyḥtu! ɛada … ɛada … hya lxil! ɛada … ɛada … hya ɛwdu! rfdu xukum … hya lxil! rfdu xukum … hya lxil! aynna ira ig t lḥal, da tqqiman iḍṛiṣn ad drusn, ur ittyassn mayd tn innan, id yan ? matta ntta? is ggudin ? matta nitni? matta wanaw asklan g amun? d matta wanaw g tmdyazt mi ḍfaṛn? nɣd is isti wanaw nnsn ixf nnsn? g umnaḍ a wanitin, da ittini ɛbdṛṛḥman lmlḥuni: «wnna iḍfaṛn amzruy n ɛbidat ṛṛma - g mayd akkʷ izlin s usnflul nnsn d tẓuṛi nnsn, slawan akkʷ min iqqn s tzlatin n “ljihas” d igdudn -qad yakz mas llan kra n tɣawsiwin icqqan, ibddan mnid n umrzu g usntl ddɣ, awd s usmẓlay nns g tmdyazt, d wurar, d tnamit, d ittddun sg tsutiwin timɣrabiyyin ɣr tiyḍ» . nswingm g usnmala n inmuqqarn d tinawin timassanin, ad nsrs kigan n isqsitn, nanf taggurt n umrara n wawal d umyawaḍ akd imḥḍaṛn imrzutn, taf ad nadf g urzzu d usnubbc g igr ad, lli isuln iffrn. qad afn imrzuttaẓuṛi ddɣ tsul ur bahra ttyassan izɣran nns, iqqand tn ad inign kigan, srsn tirsal n timzwura n urzzu ad, afn tamrarut n isqsitn nna srsn. da sksiwɣ mas tdda tẓuṛi ad - illan g tsga n xṛibga- s ukccum nns s jaja n tsdawit, (tdda) ad tili g uswir amassan, ibddan xf tɣarasin n urzzu amassan, s inna ad iswuri umḥḍaṛ g urzzu nns, d ayddɣ ayd yaɣuln illa wasa, s usnubbc n imḥḍaṛn asggʷas xf usggas g tẓuṛi ad. g tiyyira n wawal, nra ad nsyikz mas tra twuri ad kigan n tizi d d urzzu taf ad nawḍ ɣf tyafutin nni nurzzu, d ad nk yan n umdya xf tzmmar amm ti, anbdad n tskla tamɣrabibi aduktuṛ ɛbbas ljiṛaṛi, isskrn aynna mi ur iɣiy d accn aynna mi iɣiy, ḥma ad issufɣ tawuri nns xf tskla tamɣrabit - tagdudant, uzmmem n tmdyazt n lmlḥun, nna issufɣ sg uswir amiwan ɣr uswir n tirra, imkinna iẓḍaṛ ad sskr asmuttg i kigan n imrzutn imɣrabiyn iswurin g igr ad. imkinna nssktay s twuri takswat nna isskr igllin n uslmad lmxtaṛ ssusi, issntan arzzu g tmazirt nns iliɣ, s umzruy, d wayda, d tdlsa, allig yiwḍ ad ismun tawuri nns xf lmɣrib maṛṛa. s tzmmar ddɣ, nẓḍaṛ awd nkʷni ad nssufɣ iḍṛiṣn n ɛbidat ṛṛma sg tikli tamiwant s tikli n tirra, nswuri ɣifsn, nḥbu tn i tsutiwin d tmktit nnɣ, d tmktit n tsga nnɣ, nna ittwattun kigan aka, allig issufɣ umrzu ṣalḥ cggag adlis nns xf umzruy azayku: wrdiɣa lkubṛa 1873 / 1956 musahama fi diṛasat tarix ljihat bi lmaɣrib lmuɛaṣiṛ, ṭṭabɛa 1, 2010. adlis ad, iga yan n udlis icnan, ilan aswir amassan yattuyn, isawaln xf tmazirt a wanitin, macan ur da digs nttafa iḍṛiṣn imdyazn nɣd izajalin, izmr ad gin taɣawsa s rad iswuri umrzu g igr n tskla, macan, tawuri dɣɣ ur tgi tin umẓlay g umzruy, tga tin umẓlay g igr n tskla, idɣ d nttat ayd iɣiyn ad d issufɣ iḍṛiṣn isklann d inaẓuṛn i maṛṛa agdud, sg digs ayt umzruy. d ayddɣ ayd nssutur g tckccumt nnɣ, d g usnubbc g wayda anaẓuṛ n tsga n ṛibga.


  • (ar) المرجع: كتاب اعبيدات الرما بين الفني والمعرفي، (2017)، منشورات وزارةالثقافة والشباب والرياضة - قطاع الثقافة - المديرية الجهوية لجهة بني ملال خنيفرة.
Taẓuṛi      

Isaɣuln ssnfl