Aẓɛḍuḍ amaziɣ

Aẓɛḍuḍ amaziɣAẓɛḍuḍ n waṭlas (Assaɣ ussnan: Macaca sylvanus) iga yan wanaw n izɛḍaḍn illan ɣ tafriqt n ugafa.

Aẓɛḍuḍ amaziɣ
Tasnsartut
TaglditAnimalia
TazuniChordata
AsmilMammalia
AnmalaPrimates
TawjaCercopithecidae
AnawMacaca
Tawsit Macaca sylvanus
Linnaeus, 1758
Taẓuni tarakalt

Assaɣ ssnfl

Ar as ssaɣn aẓɛḍuḍ abarbari acku ar ittddr ɣ iẓẓlmḍ n afriqya iɣ zdɣn imaziɣn immu ttinin ɣma yzrin "ibarbarin".

Asnuml ssnfl

Aklu n uẓɛḍuḍ abarbari iga aqhwi ar ifttu s uwraɣ, d ar ifttu aklu n tasgans n izddar s aklu ablbac d aklu n udm nns iga azwawaɣ, ar ilkkm ar 75 suntimitr ɣ tiɣzi nns d 13 n lkilugram, d ifassn nns tugrn iḍarrn nns, d afrruy ad ur ṭṭaf acṭṭab, d tiwtmin mẓẓin f iwtmn.

Tawnnaḍt ssnfl

Ar ittili wanaw ad n iẓɛḍaḍ ɣ tasgiwin iɣ llant taganin n addagn n idgl, tayda, tasaft. D ar ittili ɣ tattayt n 1000m s uflla d ar ilkkm ar uggar n 2100 m, d iga zzɣ imudar ismussun ɣ azal, d ar ictta igumma d ifrawn n waddagn d tuga d ibuxxucn, d ar ttggan tirubba, d ar ttili ɣ tarabbut zzɣ 10 ar 30 n uẓɛḍuḍ, d ar tlkkm tasga n tudrt nns ar kigan n kilumitr.

Talallit ssnfl

Asggʷas n atihl ar ittili ɣ "nuvumbr" ar "maṛṣ" d assay gr 147 ar 192 n wass d ar ttaru kraygat taẓɛḍuḍt yan warraw, d idrus ma ɣa ttaru akniwn, d ar ittddr ar 20 n usggʷas.

Tasgiwin iɣilla ssnfl

Ɣ Lmɣrib: ar ittili ɣ taganin n idgl ajjn akk idrarn n laṭlas anammas.

Ɣ Dzayr: illa ɣ taganin dar: Bjaya - Tizi wzu - Jijl - Mstnaɣm - Skikda ...

Macc ar ittɣama anaw ad n iẓɛḍaḍ zzɣ imudar imsmigln s ufuḍ, ɣikan af ixṣṣa ast nssnjm qbl att fḍḍu.

Amawal ssnfl

  • Aklu = couleur
  • Ablbac = gris
  • Azwawaɣ = rose
  • Afrruy = Section
  • Tiwtmin = females
  • Iwtmn = males
  • Idgl = riz
  • Tayda = Pin
  • Tasaft = chênes
  • tattayt = altitude
  • igumma = fruits
  • imsmigln = Menacé
  • ufuḍ = Extinction

Isaɣuln ssnfl