Tutlayt Tajapunit: Amzaray ngr tunɣilin

Contenu supprimé Contenu ajouté
Aucun résumé des modifications
Amara-Amaziɣ (msawal | tidrawin)
Aucun résumé des modifications
Azrirg 13 :
|Adɣar= Tamazirt n Japun
}}
'''Tajapunit''' (日本語 ''nihongo,'' <small>([https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Ja-nihongo.ogg ssfld as])</small>) tga yat tutlayt tasyanit n lqblt. Ar sis sawaln 125 n umlyun n middn, ɣ Japun zwar, tamazirt nna ɣ tga [[tutlayt tanamurt]]. Tkcm ɣ twja n tutlayin tijapuniyin-tiryukiyin, d ur nssin mad tucka i tutlayin ann yaḍn. Illa mad isman tutlayin tijapuniyin d tutlayt n Aynu, niɣd tutlayt takuriyt, niɣd tutlayin talṭayit, macc ḥtta yat ɣ tannayin ad ur ttawqbal.
Tga '''Tajapunit''' (日本語 ''nihungu''), tutlayt ittuysawaln ɣ [[Japun]]. Ar tt sawaln 125 umlyun n middn.
 
Tga tnibunt yat [[tutlayt tasglutnant]].
 
== Amzruy ==
Tajapunit taqburt nttat ad igan tutlayt ad igan tikli akk iqburn ittussann n tutlayt ad. Azuzzr n [[Tabudit|tbudit]] nttan ad yiwin angraw n tirra acinwi s Japun. Iḍṛiṣn akk iqburn ɣ Japun ttyuran s tcinwit taklasikit, maca iẓḍaṛ ad ttuɣrn s tjapunit s tɣarast n kanbun. Kra n iḍṛiṣn ad gisn laṭṛ n tjṛṛumt tajapunit, zund anmala n tguriwin (amyag dat n uskkin).
Idrus mad ittwassnn f uzrmzruy n tutlayt tanibunt nɣ manak°d ad zwar tbayn ɣ tmazirt n nibun.
 
== Tirra ==
Iwyn d kra n warratn icinwiyn n tasut <sup>ts</sup>3 kra n tguriwin tinibunin. iḍrisn ttyaranin s tnibunt ur d baynn ar tasut <sup>ts</sup>8.
 
=== Amzruy ===
ɣ uzmz n hiyan (794–1185), tugm d tnibunt tazaykut bahra zɣ tcinwiyt ɣ umawal wala <s>tasnmslit</s>.
Tirra tkcm s Japun s talɣa n ungraw n tirra acinwi, zɣ tmazirt n [[Bakji]] dat n tasut tiss 5. Lliɣ txla Bakji tɣra Japun i imusnawn n Cinwa bac ad lmdn uggar f ungraw n tirra acinwi. Imusnawn ad zzuzzrn iskkiln icinwiyn ɣ Japun zɣ tasur tiss 7 ar tasut tiss 8.
 
== Tirra ==
Ar tssmras tutlayt tanibunt sin wanawn n iwnɣutn:
* Ikanjitn
* id kanji
* id kanaIkanatn
** id hiraganaHiragana
** id katakanaKatakana
 
Iẓḍar yan ad isnfl id kanaikanatn s kra n tmatarin mẓẓyninmẓẓinin bac ad fkn imslitn yaḍnin. Llant snat tmatarin a'illan: ''dakutin'' (゛) d ''handakutin'' (゜). sS umdya (ɣ id hiragana):
 
==== Dakutin ====
* か + ''dakutin'' = が ''ga''
* さ ''sa'' → ざ ''za'';
* た ''ta'' → だ ''da'';
* は ''ha'' → ば ''ba''d
 
==== Handakutin ====
Iẓḍar yan ad isnfl id kana s kra n tmatarin mẓẓynin bac ad fkn imslitn yaḍnin. snat tmatarin a'illan: ''dakutin'' (゛) d ''handakutin'' (゜). s umdya (ɣ id hiragana):
* か ''kaha'' iɣ as nrna+ ''dakutinhandakutin'' ar ittgga=  ''gapa'';.
* さ ''sa'' → ざ ''za'';
* た ''ta'' → だ ''da'';
* は ''ha'' → ば ''ba'', d iɣ as nga ''handakutin'' ar ittgga ぱ ''pa''.
 
=== Kana (s hiragana d katakana) ===
[[Afaylu:Japanesekatahira.png|550px]]
== Amawal ==
llan kraḍ isagmniɣbula mqqurnin n umawal ɣ tutlayt tanibunttajapunit, ''yamaṭu kuṭuba'' (大和言葉) nɣ d ''wagu'' (和語), ''kangu'' (漢語), d ''gayraygu'' (外来語).
 
Asidf n umawal nna d ikkanyuckan ɣ tutlayin n [[uṛubbaUṛuppa]], ''gayraygu'', ibda d urṭṭal zɣ [[tutlaytTutlayt tabrtqiztTabṛṭqqizt|tbrtqizttabṛṭqqizt]] ɣ tasut <sup>ts</sup>tiss 16. Dffir, ḍfurnibda t tguriwinuṛṭṭal zɣ [[tutlaytTutlayt tahulanḍiyttahulanḍit|thulanḍiyt]] (ẓrar ulaas ttinin s tjapubit: ''rangaku'', 蘭学) lliɣ tt inn tkka nibun ɣ uẓlay ɣ uzmz n iḍuIḍo. Lliɣ tnnurẓm nibunJapun yiliɣ usmaynuuzmz n mijiMiji ɣ tasut <sup>ts</sup>tiss 19 ibda daɣuṛṭṭal urṭṭal, maca tikklttutlayin ad: [[tutlayt talimant|talimant]], [[tutlaytTutlayt tafṛansistTafṛanṣiṣt|tafṛansist]], d [[tutlayt tanglizt|tnglizttinglizt]]. Ɣilad tutlayt tanglizt ad igan aɣbalu izwarn nna yakkan tiguriwin i tutlayt tajapunit.
 
== Tinml ==
Assa, tuggt n umawal urḍil tkka d tanglizt.
Tisdawiyin timqranin ɣ umaḍal as ssaqrant tutlayt tajapunit. Ula kra n tinmal n imẓyanen ar ssaqrant tutlayt ad. Ɣayad ibadl bahra f uzmz dat n uqryan amaḍlan wiss sin, lliɣ ɣar 65 n umirikni issn i ad yara d ad yaqqra d ad irms tutlayt ad.<ref>[https://web.archive.org/web/20110623220241/http://www.c-span.org/Events/Sotomayor-Denzel-Washington-GE-CEO-Speak-to-Graduates/10737421758-10/ Sotomayor, Denzel Washington, GE CEO Speak to Graduates.]</ref>
 
== ẒrẒṛ ula ==
* [[TasklaIskkiln tanibunticinwiyn]]
 
[[Taggayt:tutlayin]]