Rrif niɣ Arrif « Rrif / ⵔⵔⵉⴼ » tga tamnaḍt ɣ ugafa n tmazirt n Lmɣrib tili ɣ iggi n udrar n rrif, adrar ad lli yumsn sg yixf ar ixf n iẓẓlmḍ n Lmrruk zzɣ tanja ar iwtta n tamazirt n Dzayer. Tssajja f yill agrakal, zdɣn gis gr 3 ar 5 mlyun n imzdaɣ. Tamazirt n Arrif llan gis idrarn, d iẓaɣaṛn, d yiftisn f yill agrakal. Idrarn d tmazirt n Arrif ssnta zɣ ixf n Sbartil (Cape Spartel) d Ṭanja ɣ utaram ar ixf ikbdann (Ras Kebdana) d yiɣẓer amlwi (Mṛwct) ɣ ugmuḍ, zɣ ill agrakal ɣ ugafa ar iɣẓr n wrɣa ɣ wanẓul. zɣ iɣrman mqqurnin illan ɣ tmnaḍt n Arrif imqqurn gisn: Nnaḍur, Lḥusima, Ṭanja, Tiṭṭwan, Accawn, Brkan, Taza, Targist, Azɣnɣan, Sṛwan, Miḍar, Zayyu, Aɛarwi, Ddriwc, Ayt Buɛyyac, Imzurn, Lɛrayc, Ajdir, Tawrirt, Fnidq, d Ljbha. Idrarn n Arrif udsn idrarn n “Cordillera Bética” ɣ Ṣbanya. idrarn n Arrif udsn mac ur qqinn kra dar idrarn n watlas. Gratsn a ɣ tlla Taza. Ur d akk imzdaɣ n tmnaḍt n Arrif imqqurn ar ssawaln tutlayt tamaziɣt. Imzdaɣ n Ṭanja d Tiṭṭawin qqarn i yixf nnsn “jbala” (ijbliyn) nitni ar ssawaln taɛrabt tajblit. Tamnaḍt n “jbala” d tafult zɣ tmnaḍt n Arrif imqqurn. Iwdan issawaln tmaziɣt ɣ Arrif qqarn i yixf nnsn “Imaziɣn” niɣ “Irifiyn”.

Tiẓri n idrarn n Rrif z Accawn

Udamwwn ni idrarn n Rrif ur ngabaln, yan udm ar gis nttafa Ṭiṭṭawin, Targist, issaɣn d Cfcawen. Udman yaḍnin gis Kibdana, Brkan, Mililla.

Ɣ tasgayad n tamazirt Lmrruk aɣ dern 2 500 000 nu umzdaɣ. Arasn nttini Irrifiyn, irifiyn gan uggar n 4.5 mlyun ɣ amadlan.

Iɣrman mqqurnin ɣ tasga n Rrif gan : Nadur, Lhusayma, Brkan et Mlilla d Wujda.

Iɣrman imallayn n tasga n Rrif susmn baḥra willi tn tkkanin gin: Kala Iris, Marcika, Sεidiya, Kapu nigru, Tala Tazegwaɣt.

Arrif tga yat tsga tamsedrart tezga-d ɣ ugafa n Lmerruk, tessajja f Yilel agrakal, zdɣn gis 4 id mlyun n imzdaɣ, ar asn nttini " Irifiyn " ar sawaln tamaziɣt tarifit.

Zɣ timdinin imqquṛn i illan ɣ tmnaḍt n Arrif imqqurn darnɣ: Nnaḍur, Lḥusima, Miḍar, Targist, Azɣenɣan, Seřwan, Zayyu, Berkan, Aɛarwi, Driwec, At Buɛeyyac, Qasita, Imzuren d Ajdir.


Idrarn n Rrif gant yat trabbut n idrarn imqquṛn ɣ ugafa n Lmaɣṛib, gis timdinin n Lḥusima, Naduṛ, Imzurn, Ajdir ... udsen ar idurar n Ordillera Bética n wenẓul n Spenya. Fad daɣ i yudsen s Yidurar n Waṭlas maca wer qqinen darsen wer llin d-amur gisen. Gratsn tlla Taza.

Amzruy

Asmrs n umrig acimi ɣ Rrif

G isgwasn n 20, Sppanya tsqdec bahra amrig acimi afad ad tnru imhârkan n Àbdlkrim Axttâbi g rrif (izêlmêd n Lmrruk. Ar ass ad, asqedc ad ar iffal timitar-ns f miden, mac tanbât n lmrruk tga afna n kra igat azmmazl n imugas afad ad sawwaln f mayan.

Aylligh-d iffagh udllis n Sebastian Balfour, Deadly Embrace (Abrazo mortal) lli isawwaln f tfrka yan idêlan g Lmrruk, amadalamazigh.com yusid kra g igzman n udllis an (aghbalu anbdad tenglizt d tsbanyulit) d kra n izdayn yadênin.[1]

Tussutin tiqqbura

Zrint mnnawt tiɣram ɣ tasga n Rrif, taɣrma ifiniqqiyn, irumiyn, iwidayn, dtiad yaḍnin, ig Rrif yat tasga ɣ Lmrruk li baḥra ittyumizn s ibbrraniyn, acku illa f il umlil ntuzzumt if udm amzwaru n tmazirt lmrruk.

Tusutin tuzzumin

Ɣ tusutin tuzzumin Rrif iga tagldid n nikur ..

Tussutin n ɣillad

lgirra n Rrif

Tagdudant n Rrif

Tasimalt

Isaɣuln

  1. ASQDEC N UMRIG ACIMI G RRIF Mondeberbere.com