Masinisa
Masinisa nɣ Masnsn iga yan ugllid amaziɣ, ig agllid amzwaru n tgldit n Numidya. Ɣ umzwaru iga anssixf n umqqun n tqbilin n Massily. Dffir n umnɣi abuniqi wiss sin, isman imasiliyn d imasisiliyn ɣ yat tgldit, tin Numidya. Ilul ɣ 238 D.Ɛ immt ɣ 148 D.Ɛ.
![]() | |||
---|---|---|---|
![]() | |||
| |||
Tudrt | |||
Talalit | 238 BCE | ||
Taɣlnt | Numidya | ||
Tamttant | 148 BCE | ||
Tawja | |||
Baba-s | [[Gaya]] | ||
Itahl d | Sfnbɛl | ||
Arraw nns | |||
Tawja | |||
Tawuri | |||
Tawuri | monarque |

Masinisa iga yadlli argaz idusn. ar ittmaɣ f tmazirt nns ar tigira n tudrt nns. ittyussan s tnka n iysan d ufrag d tayri n tmazirt nns. Lliɣ yumz tanbaḍt, yufa masinissa kigan n tmnaḍin n tmazirt nns g ifassn n usdurri n iruminiyn d Ayt Qrṭaj. Ḍarat n kigan n imnɣan, ismun timnaḍin ad, ismun tnt nn ɣ yat tgldit taxatart. Isɣuda Masinissa tudrt n ugdud nns. Isbuɣlu tadamsa n tgldit nns s ussimɣr n ufars n imndi d uzatim d idqqi. Issugt inyalkamn imzzizayn d tmizar yaḍn. Anaruz n Masinissa: tilelli d tamunt n tfriqt n ugafay. Llig immut g usggʷas 148 D.T n ɛisa, iskr as ugdud nns yan usmḍl imqqurn g tmnaḍt n yiɣrm n Qssṭanṭin. Ittyussan bahra Masinissa amzwaru s uwnni nns: «Tafriqt i ayt tfriqt».
Masinisa iga iwis n umɣar Gaya lli yumẓn taqbilt n imasiliyn (Massylii s tlatint). Inkr d ɣ tmazirt n Qaṛṭaj lli ibddn d babas Gaya. Ɣ umzwaru n umnɣi abuniq wiss sin, yuws Masinisa i Qṛṭaj ɣ yimiɣ nns d Sifaks, agllid n imasisiliyn lli yumẓn ataram n Numidya (Dzayr ɣil ad). Sifaks yuws yadlli i iṛumiyn. Yumẓ Masinisa yat tsrdast n inumidiyn, nttat d kra n taggalin n twisi zɣ Qaṛṭaj. Awtay n Masinisa ur izri 17 n usggʷas lliɣ idra ɣ umnɣi ad, irnu tasrdast n Sifaks ɣ usggʷas n 212 D.T. Itahl illis n ujiniral aqṛṭaj Ṣadṛ Baɛl.