Ɛabdllah Zagur

Amɣnas d unzbay d unbzaɛ asusiy amaziɣ mgal usdurri afransis ɣ Lmɣrib

Iga Ɛabdllah Zagur u Ɛbl (ittussan ɣ tmazirt nns s Amɣar ggu Ɛblla) yan umɣnas d unzbay asusiy amaziɣ mgal n usdurri afransis ɣ Lmɣrib. Ilul ɣ usggʷas n 1885, immut ɣ usggwas n 1972[1]. Imnɣi n Ayt Ɛblla nna ɣ tt inn ikka iga amɣar, ikka tt inn iga yan zɣ imnɣitn akkʷ stawhmmanin ɣ uzmz n tnzbayt tamɣribit. Ig bab n twinst "Itmma lqṛṭaṣ, itmma wawal" lli bahra ittussann dar isusiyn.

Ɛabdllah Zagur
ⵄⴱⴷⵍⵍⴰⵀ ⵣⴰⴳⵓⵔ
Tawlaft n igllin n Ɛabdllah Zagur.
Talallit 1885 ɣ Zɣanɣin (Ayt Ɛbla)
Adɣar Idrarn n waṭlas mẓẓiyn, Sus
Tamttant 1972 ɣ Zɣanɣin (Ayt Ɛbla)
Amḍl Tamnaḍt n Tarudant
Ddin Lislam
Aẓur Asusiy Aclḥiy
Tawuri taɛṣkṛit
Tawuri Amɣnas asusi mgal usdurri
Imnɣitn Imnɣi n Ayt Ɛblla 1932

Tudrt nns ssnfl

Ilul Ɛabdllah Zagur ɣ usggʷas n 1885 ɣ yan udwwaṛ ism nns Zɣanɣin ɣ tqbilt n Ayt Ɛblla ɣ idrarn n waṭlas mẓẓiyn, iwala udwwaṛ nns i tmdint n Iɣrm, tasga n Trudant. Ttussann idɣarn ann s lfuqha d id bu tussna nna f isawl umara imqqurn Lmuxtar Ssusi ɣ udlis nns Lmɛsul. Tzzri tqbilt nns yan uzmz iktarn s tmunag d tbḥliyin, biddn mgal n usdurru afṛansis. Ɛabdllah Zagur ad igan amɣar nnsn ɣ akud ann, ar isfttu tanzbayt ɣ yidrarn n Sus, zun d inzbayn yaḍnin s umdya Ccix Malɛaynayn, Aḥmad Lhiba, Zayd u Ḥmad, Ɛssu u Baslam, Muḥa Ḥmmu Aẓayyi d wiyyaḍ. Immaɣ usdurri mgal Zagur s aynna mi yufa n udwas d tsrdast, mac ur t isslkim unck ann s uwttas nns. Immatti ilmma s ussmrs n tmdayin d usnnulfu n tkrkas, d uzuzzr n lkʷrh gr mddn, s yimɣḍaṛn d ussmrs n txndallast, lliɣ tnna fṛansa i mddn mas ur tri abla ad asn n tṛẓm iɣarasn, ad asn taws, tzuzzr tayri d laman gratsn, macc amɣar, yugi ɣaylli s tra ad tn tsḍmmɛa irar fllasn s tmaziɣt ar iḍssa “aɣaras aɣaras ad ikkan akal”, tfrk ɣ akud ann fṛansa, mas ur dars illi awd kra ufssay yaḍni mgal unmɣur amẓẓiḍṛ amr s tiylalin n tsrdast[2].

Tẓli fṛansa 18 n taylalin afad ad txlu aḍwwar lli ɣ tlla tgmmi nns, tbḍu tnt f ṣḍiṣ idilan, xʷlant ilmmadin iḍuran ggutnin, gn ukan sul isagurn nnsn tugga f ccqawt n usbumbarḍi n yicnga lli d ittkkan ignwan, aylliɣ ar akkʷ ffaln middn tigʷmma nnsn ar kllan ɣ bṛṛa, ur ar tturruyn ar iḍ f wudm n wutci d tirmt

Tkmml tammaɣt tamsrdast ɣ usggʷas n 1926 ɣ ugafa, ɣmk lli tkmml tin unẓul ɣ usggʷas n 1934, d lliɣ imkkn usdurri ifassn nns ɣ tmnaḍt n ayt Ɛbdlla ibda ar ittamẓ imjhadiyn ar tn inn ittqqn ɣ yibniqn, ɣʷin tn s yiskraf n wuzzal ɣ yifassn nnsn, fln tn inn i laẓ d irifi.

Tamttant nns ssnfl

  Tagzzumt ad txwa ur gis illi yat d ur gis ittyura amya, Aws ɣ tirra n tgzzumt ad ! Manmk a rad skrɣ ?

Ẓṛ uggar ssnfl


  1. أحمد, الحدري (16 يوليو 2014). "فسحة رمضانية رودانية :الحلقة(18)من أعلام تارودانت مع المجاهد عبد الله زاكور"
  2. عن صاحب القولة الكفاحية الشهيرة : (إيتما القرطاس … إيتما واوال !!؟)…


Alik afransawi-aṣbnyuli n Lmɣrib (1893-1932)
Taḍa tafransist f Lmɣrib · Taḍa taṣbnyulit f Lmɣrib
Imnzaɣn mqqurnin Imnɣi amzwaru amɣribi-afransawi (1844) · Imnɣi n Tiṭṭawin (1859-1860) · Imnɣi amzwaru n Mlilya (1893–1894) · Imnɣi wis-sin amɣribi-afransawi (1907-1912) · Imnɣi wis-sin n Mlilya (1909) · Imnɣi n Rrif (1920–1926) · Imnɣi n Yiẓayan (1914–1921)
Imtwiyn Abaqqay n Sla (1851) · Abaqqay n Tigmmi tumlilt · Amtwi n Sidi Buɛtman (1912) · Amtwi n Lqṣiba (1913) · Amtwi n Lhri (1914) · Amtwi n Anwal (1921) · Asggnsr n Lḥusima (1925)
Middn istawhman Imɣribiyn Muḥammad Amẓyan Mulay · Aḥmad Rraysuni · Muḥa u Ḥmmu Aẓayyi · Muḥa u Sɛid · Mḥand n Ifrutant · Ɛli Amhawc · Sidi Aḥmed Lhiba · Ma Alɛaynayn · Muḥmmad n Ɛbdlkrim Axṭṭab · Ɛssu u Baslam · Ɛabdllah Zagur
Ifransawiyn Charles Mangin · Hubert Lyautey · Paul Prosper Henrys · Joseph-François Poeymirau · Philippe Pétain · Henry de Bournazel
Imẓṭṭiḍn n ifransawiyn Thami Lglawi · Aṣulṭan Mulay Yusf
Iṣbnyuliyn Juan García y Margallo · Arsenio Martínez-Campos · José Marina Vega · Manuel Fernández Silvestre · Dámaso Berenguer · José Millán-Astray · Miguel Primo de Rivera · José Sanjurjo · Francisco Franco
Imẓṭṭiḍn n iṣbnyuliyn Muḥammad Mzyan
Timyaqqanin Tamyaqqant n Wad Ras (1860) · Tamyaqqant n Fas (1894) · Agraw n Tagzirt tazgzawt (1906) · Timyaqqanin n Kartaxina (1907) · Tamyaqqant n Fas (1912) · Tamyaqqant tafransist-taṣbnyulit f Lmɣrib (1912)
Tassasin Tamazirt n Ssiba · Tassast tamɣribit tamzwarut (1905) · Tassast n Ugadir (1911)

Isaɣuln ssnfl