Muḥmmad Bn Tumrt

Amsbdad n uwank n imwaḥdn
Amnni ur iṭṭifn taggayt
Amnni ad ur iṭṭif taggayt. Zayd as kra n taggayt nna rad d dis yack, ad ur tettut ad tkkst talɣa ad akud nna as tt tzuydt.
Ad ur tikṣuḍt! Tettusras tbrat ad bac ad tt tẓṛ trabbut n tnṭṭuft d uzzray n imnnitn. Ayad ur isnamk is tskrt kra n uzgal.

Muḥmmad u Tumrt u Ɛbdlla u Ugllid u Yamẓal niɣ d Asafu niɣ d Amɣar, iga yan umssaɣd asgdan d yan unssixf asrtan d yan waggag Aclḥi Amuslm, ssɣ idrarn n igiliz n Warɣn ɣ lqblt n Trudant ɣ Sus,[1] ilul gis ɣ wattayn n usggʷas 473 n uzwag ikkan d 1081 tagrigurit, immut ɣ usggʷas 1130 tagrigurit ɣ udrar n Drn ɣ tmzgida n Tinml ɣ laḍṛaf n Ijukak, ismun ɣ tudrt nns gigan n talatin tisgdanin afad ad issnflul ɣ tigira yan uɣal mi issaɣ ism n "Aɣal amurcid" lli rad issmrs ɣ tgrawla nns mgal tnbaḍt n Imṛabṭn[1], imma willi t ḍfṛnin ifka asn ism n "Imuḥdiyn" ɣwilli rad sul ṣṣṛṣun Tamnukda Tamuḥdiyt da igan yat ssɣ tmunkdiwin Timaziɣin lli akkʷ mqqurnin ɣ umzruy n Tfriqt n ugafay, irim n waggag ad ɣ unmala asrtan ula asgdan iɛdm mad t irwasn ɣ umzruy n udaram Anslm, iffi u Tumrt tuggt n taddwayt, ifl yan iḍiṣ idran ɣamant tifiras nns ar ɣ ass ad nit sul.[1]

Muḥmmad u Tumrt, Asafu n Imuḥdiyn.

Ittyara f u Tumrt yan udlis lli iglmn yan ugzzum ɣ tudrt nns, ssɣ imuddutn nns aylliɣ immut, adlis ad ittyawssan s ism n "Inɣmisn n Lmhdi u Tumrt d ussnti n uwank Amwḥdi" yura t usmun nns Bubkr Aẓnag (Lbidq)

"u Tumrt ibrrḥ f ixf nns is d nttan ad igan Lmhdi" - Yat Tmnyatrt Tafarisit d yurrin s tasut 15.

.

Iẓuṛan nns ssnfl

Tamazirt nns ssnfl

Iga u Tumrt g tqbilt n Warɣn, yat tqbilt Tamṣmuḍt illan ɣ Waṭlaṣ Imẓẓiyn, tg tadjaṛt n tqbilin n Ida uniḍif d ida uzddut lli llanin ɣ iffus nns, induzal ɣ lqblt nns, d ida ufinis ɣ tagut nns d lmnabha ɣ ugafa nns. Ɣ tqbilt ad tlla yat tfnɣa mi ttinin "igli" nttat a ɣ iṛẓm u Tumrt alln nns tiklit izwarn, tg nit ɣilli ɣ issnti tutra Tamuḥdiyt, ɣ udɣar ad nit a ɣ yumẓ lbiɛt nns izwarn, tg tqbilt nns tamzwarut lli as tt ifkan. Imma lli ɣ sul immatti s Tinml ɣ wasif Nfis tzga dis yat trabbut ssɣ gisn, tttyawsmma s "Warɣn Nfis" faɣ ad tsngiri ixf nns d xtalli illan ɣ Waṭlaṣ imẓẓiyn.

Assaɣ nns ssnfl

Ur d kullu mcuckin iɣbula f mani d ikka wassaɣ nns, illa mad ittinin is izdi d ayt tgmmi n umazan Muḥmmad, d lli ifftun ar Ɛli Bn Abi Ṭalib d Faḍma ult Muḥmmad acku iga ɣ wayyawn Mulay Dris d ar ttinin f twja nns "isrɣinn", Yili daɣ mad akkʷ yutn ɣ iẓuṛan ad d ar ttinin is tn ka issnflul ɣ usiggl nns ad dars yili uzrf n Tmhdawiyt. Awal da f biddn mddn is iga urgaz ad yan Ususi ssɣ tqbilt n Warɣn lli igan yan ixs ɣ umqqun n tqbilin n Imṣmuḍn.

Tawja nns ssnfl

Ɣmklli yuls Lbidq ɣ udlis nns "Kitab Al-Ansab" (Adlis n wassaɣn ɣ twssna n imddukkal), tawja n u Tumrt tettyawssan s ism n "Ayt Umɣar", iṭṭaf kṛaḍ aytmatn: Bu Musa Ɛisa g umɣar, Bu Muḥmmad Ɛbdlɛziz g umɣar, Bu Lɛbbas Ḥmad abukaḍ g umɣar, dars yat ultmas ism nns "Zinb mu Bubkr", imma innas n u Tumrt tga ssɣ tqbilt n Imskaln ism nns Mu Lḥusayn ult Waburkn Amskal ssɣ ayt Yusf, d Babas ism as Ɛbdllah ittyawssan ɣ tmẓẓit nns d ar iɣ imqqur s "Tumrt u Ugllid" acku lli ɣ ilul tmmr bahra sis innas tnna: "A tumrt inu issk a ywi!", tkka tt inn ar gis tssgut, ittyawssan daɣ babas s ism n "Umɣar" acku yucka d yan wass s dar Lmhdi yaf t id igawr nit d yan uzddal (trabbut) n imddukal nns d tizi lli as d yaẓ, inna as: "Zzayd a amɣar nna" , yan wass daɣ ɣ wussan lli illa ɣ Tinml iffuɣ d Lmhdi dffir tẓallit n tylgi d izmuln llan sul ɣ walln nns, inna i mad iḥaḍṛn ɣ imddukkal tama n imi n tgmmi nns mas d immut umɣar ad t irḥm Rbbi, zɛma babas.

Amuddu nns ssnfl

Issnti u Tumrt tiɣri nns ɣ tmazirt nns nit, iḥsa gis lqran ilmd kra n imnzuyn n twssna n usgd d ccrɛ d tutlayt Taɛrabt, ikka tt inn ugẓaw ad (aɛrrim ad) dars mad ittini, icṛmd, iga adiwan ɣ Tmaziɣt ula ɣ Tɛrabt, yuti akkʷ ingga nns, d lli ɣ ẓṛan mddn ma mi iẓḍaṛ, fkan as ism n "Asafu" .

Isaɣuln ssnfl

  1. 1,0 1,1 et 1,2 Ssɣ dar wansa n Maɛlama