Tutlayin timaziɣin n waṭlas

Tutlayin Timaziɣin n Waṭlas gant yat twja n tutlayin timaziɣin n ugafay. Tutlayin ad llant ɣ idrarn n Waṭlas ɣ Lmɣrib.

Iɣ nsawl f Tmaziɣt n Waṭlas ad tt ur tsmrkasm d Tmaziɣt n Waṭlas Anammas; tamaziɣt n waṭlas tamu gis taclḥit d tmaziɣt n Usammr dɣ nttnti. Ittugga as yism ad acku tlla ɣ idrarn n Waṭlas s kraḍ; Anammas d wa imẓẓiyn d wa imqqurn d izaɣarn d tnzrufin illan gratsn d tama nnsn.

Tamaziɣt n Waṭlas tga yan yiẓli zɣ tutlayt tamaziɣt n ugafay, tamẓ yat tjumma tasknakalt imqqurn zɣ Ṣfru ɣ ugafay ar Agʷlmim ɣ unẓul. Ar sis isawal yan wuṭṭun imqqurn n imaziɣn, ar t nttḍkaḍ s wattayn n 10 n imlyunen[1][2].

Tutlayin timaziɣin n waṭlas gant[3]:

Addag n tutlayt ssnfl

──o Tafrusyawit 
  ├─o Proto-Tamaziɣt 1 (-7000)
    └─o Proto-Tamaziɣt 2 (-2000)
      ├─o Tamaziɣt n ugafa
        └──o Tamaziɣt n waṭlas
           └──o Taclḥit
           └──o Tamaziɣt n waṭlas anammas
           └──o Taznagt n Srayer
           └──o Taɣumarit

Ilikitn n brra ssnfl

Isaɣuln ssnfl

  1. Tachelhit. Ethnologue
  2. Tamazight, Central Atlas. Ethnologue
  3. Maarten Kossmann, "Berber subclassification (preliminary version)", Leiden (2011)
Tutlayin Timaziɣin
Tutlayin Amzray Tamaziɣt taqburt†,LB
Gwanc Tagwancit
Agmuḍ Tawilant · Tasuknit · Taɣdimst · Tazrgt · Tanfust · Tasiwit
Agafa Tajnat Aṭlas Anammas AgmuḍanSṬ (Ayt Sɣruccn · Ayt Warayn) · Tanzruft Tagafayt (Tagurart · Tumẓabt · Tamaziɣt n unẓul n Wahran d Figig · Tidiklt · Tuwat · Tugurt · Tagargrnt) · Tarifit · Tijanatin tigmmuḍanin n Lmɣrib · Ayt Iznasn · Ayt Snus · Tacawit · Tazwarit TatunsitSG (Tajṛbit · Tamaziɣt n Maṭmaṭa · Tasndit · Tawilult) · Tutrimt Tadzayrit (Taclfit · Tacnwit)
Ur igin tijanatin Tamaziɣt n waṭlas (Aṭlas Anammas · Llisan Al-ɣarbi · Taɣumarit · Taṣnhajit n Srayr · Taclḥiyt) · Taqbaylit
Tinawayin Tamaziɣt Tanawayt Tamɣribit · Tamaziɣt Tanawayt Tadzayrit
Twarg Tamahaq · Tamacq · Tawllammt · Tayart
Anẓul Utrim Tatsrrt · Tuẓẓungiyya
Agmmay Agmmay n Tifinaɣ · Agmmay Alatin · Agʷmmay Amaziɣ Aɛṛab · Tirra taɛibrit
Timrsal Unbiḍ AAAL (Dzayr) · SNM (Dzayr) · SGSM (Lmɣrib) · DNAFLA (Mali) · CRB (Fransa)
Ur gin unbiḍ Agraw imaziɣn (GM) · Agraw Amaḍlan Amaziɣ (GMM)
SG Ar tzray s ugmuḍan· SṬ Ar tzray s Waṭlas · Tutlayt inɣuban · LB Tettyalsbna